Psalm 6 (2): Straf my soos ‘n Vader

KLIEK HIER om ‘n samevattende PDF-dokument van ALLE oordenkings van die Psalms af te laai

Psalm 6 begin met die gebed van Dawid: o HERE, straf my (maar nie) nie in u toorn nie, en kasty my (maar nie) nie in u grimmigheid nie. Die nadruk is op die nie in u toorn nie en nie in u grimmigheid nie. Dawid bid dus dat die HERE hom vaderlik sal tugtig en nie soos ‘n streng regter (= in toorn, in grimmigheid) nie.

Luther skryf in sy preek oor Psalm 6: God straf op twee maniere:

• Die een manier is dat hy as vriendelike Vader in genade tydelik straf;
• Die ander manier is dat hy as streng Regter in toorn ewig straf.

Daarom skryf Augustinus ook: O God, verdruk maar hier (= hier, aan hierdie sy van die graf – AHB), tref maar hier, slaan maar hier; maar slaan ons nie (eenmaal, in die hiernamaals – AHB) vir ewig voor u regterstoel nie.

Dit sal nie goed wees as God ons nie vaderlik tugtig nie. Dit weet die Nuwe Testament ook, want die Hebreër-brief (12:5-7) sê: En julle het die vermaning heeltemal vergeet wat tot julle as seuns spreek: My seun, ag die tugtiging van die Here nie gering nie en beswyk nie as jy deur Hom bestraf word nie; want die Here tugtig hom wat Hy liefhet, en Hy kasty elke seun wat Hy aanneem. As julle die tugtiging verdra, behandel God julle as seuns; want watter seun is daar wat die vader nie tugtig nie?

Dit is verder belangrik om te sien dat Dawid nie vaskyk teen wat mense, vyande, hom aandoen nie, maar dat hy agter die vyandsoptrede die Vader se slaanende hand erken, wat deur die hand van vyande ons teregwys.

Dit is treffend dat Dawid ondanks die HERE se tugtiging nogtans roep tot die HERE. Agt maal weerklink die Naam HERE in hierdie Psalm ; vyf maal roep hy die Naam van die HERE aan in die eerste vyf verse.

In vers 3 bid hy om verlos te word van die straf: Wees my genadig, Here, want ek is verswak; maak my gesond, Here, want my gebeente is verskrik. Let op die wees my genadig, Here. Dawid weet dat hy die straf verdien het. In homself vind hy geen gronde waarom die HERE moet ophou met die straf nie. Hy kan alleen pleit: uit genade, HERE, om Christus wil. God se genade is die enigste, maar ook die sekerste grond waarop hy kan staan. Daardie genade kan ons so spel: C-H-R-I-S-T-U-S. In Christus is al God se genade saamgevat.

Die HERE slaan Dawid in die arms van Christus. Dit is die resultaat van die vaderlike tugtiging. Met die tugtiging het die Vader altyd die heel beste met ons op die oog: Hy bring ons by sy Christus en sy genade in Christus. Die Vader gee sy kinders ‘n salige pakslae.

Psalm 6 (1): Die eerste van sewe Boetpsalms

KLIEK HIER om ‘n samevattende PDF-dokument van ALLE oordenkings van die Psalms af te laai

In die Boek van die Psalms is daar 7 Psalms wat al vir eeue bekendstaan as Boetpsalms.

Psalm 6 is die eerste in die ry. Die ander ses Boetpsalms is Psalms 32, 38, 51, 102, 130 en 143.

‘n Boetpsalm is ‘n Psalm waarin ‘n bekeerde sondaar met sy hemelhoë skuld na God toe gaan: Dáár – voor die HERE – bely hy sy ontsaglike groot sondes. Maar Boetpsalms is óók Psalms waarin die sondaar tot die HERE roep om sy vergifnis. Die Psalmdigters bely hulle kleinheid en jubel oor die grootheid van God se genade – tot eer van God alleen en van sy Lam.

Dit alles sien ons ook so mooi in Psalm 51. Dit is die Psalm wat Dawid gedig het na sy sonde met Batseba. Toe het die HERE hom deur sy profeet Natan en deur die krag van sy Woord oortuig en Dawid het bely: Ek het teen Ú ootree en nie maar net teen mense nie. Toe het Dawid geroep, toe het hy gepleit om God se genade en barmhartigheid, toe het hy gebid dat die HERE uit genade sy sondes nie sal straf nie.

Bid u dit ook: HERE, my sondes is só groot, ek het u genade só nodig? Vergewe my hemelhoë skuld alleen om Christus wil.

Die negentiende eeuse teoloog HF Kohlbrugge het ‘n reeks preke oor Psalm 51 gehou. Wat hy daar aan die begin van sy preek oor Psalm 51 skryf, sal ek nooit vergeet nie. Hy skryf naamlik: Psalm 51 staan bekend as ‘n Boetpsalm. En, sê hy, Psalm 51 kan maar die naam behou. Maar as ek die woorde van Jesus lees in Lukas 15 (vv 7,10) , in die gelykenis van die verlore skaap,as ek daar lees: so is daar blydskap in die hemel oor een sondaar wat hom bekeer – as ek daaraan dink, verstaan ek waarom die Heilige Gees hierdie Psalm nie ‘n Boetpsalm noem nie, maar ‘n Psalm. Psalm beteken immers: ‘n loflied op God se genade. Want elke keer as die engele hierdie Psalm hoor, sê hulle: Wat ‘n koninklike lied! Hoe verheerlik hierdie klanke nie die ewige God nie!

Hierdie kommentaar van Kohlbrugge op Psalm 51 belig ook die ander Boetpsalms en dan ook Psalm 6. Daarom het ek dit as noodsaaklike inleiding op die komende stukke oor Psalm 6 geag.

Gebrek aan lofprysing op God se genadewerke het altyd alles te make met gebrek aan selfkennis, sondekennis. Genadekennis laat jou jubel. In die Boetpsalms gaan dit oor waaragtige sondekennis en genadekennis. Daarby breek die Evangeliewoord ons lippe daarvoor oop. Die Evangelie alleen laat en maak ons sing. Sonder Christus sal die Boetpsalms altyd onbegryplik wees.

Psalm 5 (2): ‘n Gebed wat oorloop van sekerheid en vertroue

KLIEK HIER om ‘n samevattende PDF-dokument van ALLE oordenkings van die Psalms af te laai

Die eerste wat Dawid in die oggend gedoen het, was om te bid. So hoor ons in Psalm 5.

Dit is duidelik dat dit ‘n dringende gebed is, dat die nood groot is: Gee aandag aan my gesug (gekreun) (v 2), gee aandag aan my roep (skreeu) om hulp (v 3).

Maar die gebed van Psalm 5 is óók
‘n gebed wat oorloop van sekerheid.

Die sekerheid word reeds in die aanspreekvorms uitgedruk:

• Twee maal spreek hy die HERE in vers 2 tot 4 aan as HERE. Dit is die Verbondsnaam. Daarmee sê hy: HERE, U het tog ‘n verbond met my gesluit.
• Daarby noem hy Hom my Koning en my God. Die klein woordjies my is groot van belangrikheid. Dawid roep nie tot ‘n onbekende, onpersoonlike God nie, maar tot mý Koning en mý God. Die Koning en God wat met hom ‘n verbond opgerig het. Die my spreek van vertroue. Dit is wat Thomas ook na Jesus se opstanding vir Hom gesê het: my Here (Koning) en my God (Joh 20:28)

Mý, om te sê mý, HERE U is mý Koning en mý God – dit is woorde wat die HERE in ons mond en hart moet lê. Uit jou eie sê ‘n mens dit nie. Deur die Heilige Gees alleen is ons instaat om te sê: Here Jesus, U is my Koning en my God, U het gesterf en U het dit ook vir mý gedoen.

Die goddelose mag nie – wil trouens ook nie – tot die HERE nader nie. Dawid daarenteen het heerlike sekerheid: Maar ek, deur die grootheid van u goedertierenheid mag ek in u huis ingaan, my buig na u heilige tempel, in u vrees. Die maar ek staan daar met nadruk en as teenstelling: maar ek in teenstelling tot die goddelose.

En dan onthul hy die geheim waarom hy wél mag nader tot die HERE: Maar ék, deur die grootheid van u goedertierenheid mag ek in u huis ingaan. Dit is die grootheid van die HERE se goedertierenheid (=genadige verbondsliefde) in Christus. Hierin lê sy rede, sy vrymoedigheid om te kan bid: mý Koning en mý God.

Dit moet ons opval opval, is dat Dawid nie sy vroomheid as rede aanvoer, waardeur hy wel in God se teenwoordigheid mag kom nie. O nee, Dawid weet dat hy dit self ook verbeur het deur sy sonde. Maar hy weet van die grootheid van die HERE se genade: Ek mag in u huis kom … deur die grootheid van u goedertierenheid! Die goedertierenheid, die liefde van die HERE word as groot beskryf.

Vir die goddelose wag daar slegs oordeel: Verklaar hulle skuldig, o God! Laat hulle val deur hul planne; dryf hulle weg oor die menigte van hul oortredinge, want hulle is wederstrewig teen U. (v 10). Wat ‘n smart.

Van die gelowige daarenteen bid Dawid: Maar laat húlle almal bly wees wat by U skuil; laat hulle vir ewig jubel, en beskut U hulle; en laat in U juig die wat u Naam liefhet.Want U seën die regverdige, o HERE, U omring hom met welbehae soos met ‘n skild. (vv 11-12). Op die noot van sekerheid en sekere veiligheid eindig Dawid sy gebed – met ‘n gejubel en gejuig.

Weer hoor ons die woordjie skuil van Psalm 2:12. Wie steun op die grootheid van die HERE se goedertierenheid, wie vir Jesus sê my Koning en my God – hý skuil by God.

Toe Luther na Augsburg op pad was om voor kardinaal Cajetanus te verskyn, het een van Cajetanus se knegte spottend vir Luther gesê: “Waar sal jy skuiling vind as jou beskermheer, die keurvors van Sakse, jou in die steek laat?” Daarop het Luther geantwoord: “Onder die skuilplek van die hemel”. Dit was Dawid se skuilplek. Laat dit ook ons skuiling wees. Daar is geen sekerder skuilplek as dit vir ‘n gelowige nie.

Psalm 5 (1) : Gebed die eerste item op ons dagprogram

‘n Môre-gebed – dit was nommer een op Dawid se dagprogram. Dit moet ook die eerste item op ons dagrooster wees.

Luther het op ‘n keer gesê: As hy ‘n baie besige, moeilike dag voor hom het, het hy nie een uur nie, maar juis twee ure aan die gebed afgestaan. Ons doen die omgekeerde: As ons baie besig is, sny ons juis aan ons omgang met God. Wie het vandag in die oggend nog ruimte vir Skrifstudie en gebed in ons gejaagde tyd? Wie bid nog ernstig aan die begin van elke dag?

Dawid daarenteen bid ‘n hartstogtelike oggend-smeekgebed. Dit is meer as ‘n gebed net met woorde. Dit het gepaardgegaan met versugting en gekreun (vers 2). Dit is duidelik dat sy nood groot was. Hy het ‘n moeilike dag voor hom gehad.

Die agtergrond van hierdie gebedspsalm was dat Absalom besig was om rewolusie te organiseer teen Dawid, die gesalfde van die HERE (Ps 2). Die vyande was daarom vyande van die HERE en sy groot Gesalfde, Christus, wat Dawid afbeeld.

Onder hierdie omstandighede bid Dawid: In die môre, Here, sal U my stem hoor; in die môre sal ek dit aan U voorlê en afwag. Die woord voorlê is offertaal – die priester wat die hout en die dier voorlê of rangskik voor God. Gebed is offer; gebed is om met die offer van ons lippe in die teenwoordigheid van God te kom. Gebed is voorlê en afwag (met sekere verwagting).

Dawid hét toegang gehad tot sy Here en sy God.

Van die goddelose daarenteen skryf Dawid vers 5 en 6 dat hulle géén toegang tot God het nie: Die kwaaddoener sal by U nie vertoef nie. Die onsinniges sal voor u oë nie standhou nie (Vgl 1:5: die sondaars sal nie bestaan/staan in die vergadering van die regverdiges nie.) Hulle sal in die teenwoordigheid van die HERE nie kom nie.

Let daarop dat die goddelose nie in God se teenwoordigheid mag kom nie. Maar was Dawid nie eweneens ‘n sondaar nie? Van die goddelose sê Psalm 5:10: Hulle keel is ‘n oop graf; hulle maak hul tong glad. Maar in Romeine 3:13 word hierdie selfde woorde op alle mense toegepas – ook op Dawid en ons.

Maar hoe sal Dawid – self ook sondaar – dan wel in die teenwoordigheid van die HERE kan en mag kom?

Dit sê hy in vers 8: Maar ek, deur die grootheid van u goedertierenheid mag ek in u huis ingaan, my buig na u heilige tempel, in u vrees. Met die grootheid van God se goedertierenheid van God bedoel hy: die grootheid van sy Koning en sy God se verbondsliefde (goedertierenheid) in Christus. Moet die woord grootheid nie miskyk nie. God se genade in sy Seun is groot.

Wat kan Dawid en ons beter – en noodsaakliker – in ons gebedsoffer bring as die offer van Christus? Sy offer alleen verleen toegang tot God en ook die heerlikste en mees vaste sekerheid van verhoring.

Daarom weet Dawid dat sy gebed verhoor sal word en dat hy beskerm sal word teen die vyandelike aanslag teen hom. Daarom kan hy sy gebed in vers 12 en 13 met geloofsblydskap en sekerheid eindig: Maar laat húlle almal bly wees wat by U skuil; laat hulle vir ewig jubel, en beskut U hulle; en laat in U juig die wat u Naam liefhet. Want U seën die regverdige, o HERE, U omring hom met welbehae soos met ‘n skild. Hier het ons weer die woord skuil van Psalm 2:12.